Pelgrimstochten Hadj Umrah Saoedi-Arabië

Saoedi-Arabië, het hart van de islam, verwelkomt jaarlijks miljoenen moslims van over de hele wereld voor de heilige pelgrimstochten van de hadj en umrah. Deze rituele reizen, die diepgeworteld zijn in de islamitische traditie, bieden gelovigen de mogelijkheid om hun spiritualiteit te verdiepen en dichter bij Allah te komen. We vertellen u meer over zowel de hadj als de umrah, de betekenis ervan en de essentiële stappen die pelgrims nemen tijdens deze heilige reizen.

De hadj – Pilaren en rituelen

De hadj is een van de vijf zuilen van de islam en wordt beschouwd als een plicht voor elke moslim die fysiek en financieel in staat is om deze reis te maken. In 2024 hebben 1.8 miljoen moslims deelgenomen aan de Hadj waarvan iets meer dan 500 uit Nederland. De hadj vindt plaats tijdens de maand Dhoe al-hijjah (uitgesproken als Dhoe al-Hidzjah) van de islamitische kalender en omvat een reeks rituelen die teruggaat tot de tijd van de profeet Mohammed (moge vrede met hem zijn). Dhoe al-hijjah is de twaalfde en laatste maand van de islamitische kalender. Letterlijk betekent Dhoe al-hijjah de maand van de bedevaart.

Het is de maand waar op de tiende dag het Offerfeest (eid al-adha) gevierd wordt en op de negende dag de dag van arafah, deze dag is het voor de moslims aanbevolen te vasten als zij op die dag niet de hadj verrichten.

Hadj – De reis

Mannen dragen Ihram-kleding en vrouwen dragen hun normale kleding
Degene die de intentie heeft om de hadj te verrichten begint zijn bedevaart bij de Miqaat. De Miqaat zijn plaatsen die door de profeet aangewezen zijn om de staat van Ihram aan te nemen. Deze plaatsen zijn verschillend voor reizigers uit verschillende werelddelen
Bij het passeren van Miqaat gaan ze door rituelen en reciteren ze de Talbiyah, waarbij ze zeggen: “Labbayka Allahumma labbayk, Labbayka laa shareeka laka labbayk, Innal hamda wan-ni’amata laka wal mulk, laa shareeka laka”. De pelgrims gaan door met het reciteren van de Talbiyah totdat ze de Heilige plaatsen bereiken
Wanneer de pelgrim Ihram aanneemt, moet hij/zij alle verboden van Ihram vermijden

Hadj – De rituelen

Hadj al-Tamattu: De pelgrim neemt de Ihram aan voor alleen umrah en zegt: “Allahumma labbayka umrah” (met deze verklaring beginnen de rituelen van umrah). Vervolgens voltooit de pelgrim umrah en komt uit de staat van Ihram
Wanneer de tijd voor hadj aanbreekt, neemt hij/zij Ihram aan vanuit Mekka en wordt verplicht om een Hady (dierenoffer) te brengen. Dit is een eenvoudig ritueel
Hadj al-Ifrad: De pelgrim neemt Ihram aan voor alleen hadj en zegt: “Allahumma labbayka Hajj” (met deze verklaring beginnen de rituelen van hadj), zonder dierenoffer
Hadj al-Qiran: De pelgrim neemt Ihram aan voor zowel hadj als umrah en zegt: “Allahumma labbayka hadj en umrah”. De Qiran-pelgrim voert alleen hadj-rituelen uit, die hetzelfde zijn als de rituelen van hadj al-Ifrad, maar waarbij een dierenoffer wel is vereist

Bij aankomst in Mekka – Tawaf

Tawaf Al-Qudoum bestaat uit zeven rondes (tegen de klok in) voor de bedevaartganger die Ifrad en Qiran verricht. Zeven rondes staat gelijk aan de zeven rondes van de Profeet Mohammed (moge vrede met hem zijn). Daarna verricht hij/zij het gebed van twee rak’ahs, indien mogelijk achter Maqām Ibrāhīm. Maqām Ibrāhīm is een heilige steen met twee uithollingen aan de bovenzijde in een ruwe vorm van voetafdrukken die zich bevindt in de Heilige Moskee in Mekka. Hij/zij kan daarna de Sa’y van hadj uitvoeren, en zo hoeft hij/zij geen extra Sa’y te verrichten. Bedevaartgangers knippen hun haar niet, maar blijven in de staat van Ihram totdat het tijd is om naar de Mashaer (Heilige Plaatsen) te gaan.

Bedevaartgangers die Tamattu’ verrichten, scheren of knippen hun haar en komen uit de staat van Ihram. Wanneer het tijd is om op de nacht van de achtste dag naar de Mashaer te gaan, nemen ze opnieuw de Ihram aan om hadj vanuit Mekka uit te voeren.

Mina – De Dag van Tarwiyah

Pelgrims gaan naar Mina vanaf het Fajr (ochtendgebed) op de achtste dag van Dhoe al-hijjah en blijven daar tot het Fajr op de negende dag.

De nacht doorbrengen in Mina op de Dag van Tarwiyah is Soennah en geen verplichting; de pelgrim kan rechtstreeks naar Arafah gaan op de negende dag.

Arafah (Dag van de Grotere Bedevaart) – Etiquette

De pelgrim gaat op de negende dag van Dhoe al-hijjah naar Arafah
Hij/zij combineert en verkort de Zuhr- en Asr-gebeden in gemeenschap
Hij/zij blijft in Arafah tot zonsondergang
De pelgrim moet zichzelf op deze dag toewijden aan Allah tot aan zonsondergang. Hij/zij moet veel bidden voor zichzelf, zijn/haar familie en alle moslims, voor het welzijn van deze wereld en het Hiernamaals. Hij/zij moet de alomvattende profetische smeekbeden reciteren. De Profeet, vrede en zegeningen van Allah zij met hem, zei: “De beste smeekbede is die op de Dag van Arafah, en het beste van wat ik en de Profeten vóór mij hebben gezegd is: ‘Er is geen god dan Allah, alleen, zonder enige partner, Hem behoort alles wat bestaat, en Hem behoort de lof, en Hij is machtig over alle dingen.’

Breng de nacht door in Muzdalifah

Pelgrims gaan vreedzaam naar Muzdalifah na zonsondergang
Bij aankomst moeten ze het Maghrib- en Ishaa-gebed combineren
Pelgrims verzamelen zeven Jamarat (steentjes) om de Jamrat Al-Aqabah te werpen
De Profeet spendeerde de nacht in Muzdalifah tot aan de Fajr
De steentjes moeten klein zijn, ongeveer de grootte van een vingertop
Het is voorgeschreven voor de pelgrim om steentjes op te rapen in Muzdalifah, maar als hij/zij ze van een andere plaats verzamelt, is dat ook toegestaan

Mina – Jamrat Al-Aqabah

Pelgrims gaan op de dag van Eid, de 10e van Dhoe al-hijjah, naar Mina en werpen zeven kiezelstenen op de Jamrat Al-Aqabah, die in een bassin vallen dat zich bevindt op de plaats van de Jamrah
Wanneer de pelgrims de stenen werpen, stoppen ze met het reciteren van de Talbiyah en zeggen ze Takbeer (Allaahu Akbar)
Na het werpen van de stenen is het voorgeschreven voor mannen om zich te scheren en voor vrouwen om hun haar te knippen. Vervolgens komen ze uit de staat van Ihram en zijn alle verboden van Ihram toegestaan, behalve Jimaa’ (geslachtsgemeenschap)
Na het werpen van de stenen en het scheren is het Soennah om ghoesl (rituele wassing) te verrichten, zich te reinigen, te parfumeren en kleding aan te trekken, zoals de Profeet deed

Offer

Het offer is het dier dat de pelgrim offert om dichter bij Allah te komen. Het is voorgeschreven om de Soennah van Ibrahim – moge vrede met hem zijn – te doen herleven, en het vindt plaats op een van de beste dagen voor Allah. Het wordt beschouwd als de beste manier voor een dienaar om dichter bij Hem te komen. Vaak wordt er een schaap geofferd maar een ander dier zoals bijvoorbeeld een koe is ook mogelijk.

Tawaf Al-Ifadhah

Pelgrims gaan naar de Heilige Moskee in Mekka om Tawaf Al-Ifadhah uit te voeren
Ze verrichten de twee rak’ahs (eenheden van gebed) van Tawaf
Ze voeren Sa’y uit als ze dat nog niet hebben gedaan. Als ze Sa’y eerst hebben verricht met Tawaf Al-Qudoum, hoeven ze het niet te herhalen

Breng de nacht door in Mina

De pelgrims keren terug naar Mina om de nachten van Tashreeq door te brengen en de Jamarat te werpen. Het doorbrengen van de nachten van Tashreeq in Mina begint vanaf de avond van de 10e dag (11e nacht) tot de avond van de 12e dag (13e nacht) van Dhoe al-hijjah. De Soennah op de dagen van Tashreeq is om veel Takbeer te reciteren, vooral na de gebeden.

De 11e dag van Dhoe al-hijjah in Mina – Het werpen van de Jamarat

Het werpen van de drie Jamarat begint na de middag en duurt tot zonsondergang op de 13e dag van Dhoe al-hijjah. De pelgrim werpt zeven kiezels naar de Kleine Jamrah, stopt dan, heft zijn/haar handen op in smeekbede en bidt lange tijd, zoals de Profeet deed. Daarna werpt hij/zij zeven kiezels naar de middelste (tweede) Jamrah, stopt opnieuw en bidt lange tijd, zoals de Profeet deed. Ten slotte werpt hij/zij zeven kiezels naar de grote Jamrah (Jamrat Al-Aqabah) en vertrekt.

Op de 12e dag van Dhoe al-hijjah (de eerste Nafr-dag) in Mina

De drie Jamarat worden gestenigd nadat de zon haar hoogste punt heeft bereikt. Wie snel wil vertrekken, moet Mina verlaten vóór zonsondergang. Als de zon ondergaat en hij/zij Mina niet verlaat, moet hij/zij daar de nacht doorbrengen.

De 13e dag van Dhoe al-hijjah in Mina

De drie Jamarat worden bekogeld nadat de zon haar hoogste punt heeft bereikt en eindigt bij zonsondergang.

Tawaf Al-Wadaa’ (afscheids-tawaaf)

Het is de laatste fase van de hadj-reis
De pelgrim voert Tawaf Al-Wadaa’ uit en vertrekt onmiddellijk
Het uitvoeren van Tawaf Al-Wadaa’ is verplicht, en wie het niet uitvoert, moet een offer brengen
Als een vrouw menstrueert, hoeft ze geen Tawaf Al-Wadaa’ uit te voeren

De umrah: Een Vrijwillige pelgrimstocht

“Labbayka Allahumma umrah” vertaalt naar het Nederlands als “Hier ben ik, o Allah, voor de umrah.” Een zin die alle moslims van over de hele wereld altijd hebben gewenst te zeggen. De Profeet, moge vrede en gebeden met hem zijn, voerde vier keer in zijn leven de umrah uit en één keer de hadj. Umrah betekent het bezoeken van de Kaaba, het uitvoeren van tawaf en het verrichten van Sa’y tussen de berg Safa en de berg Marwah.

In tegenstelling tot de hadj is de umrah een vrijwillige pelgrimstocht die op elk moment van het jaar kan worden uitgevoerd. Het omvat vergelijkbare rituelen als de hadj, maar is minder uitgebreid. Veel moslims kiezen ervoor om de umrah te voltooien vanwege de spirituele beloningen die ermee gepaard gaan.

Tawaf en Sa’y: Symbolische rituelen

Tijdens de umrah voeren pelgrims de Tawaf uit waarbij ze zeven keer omlopen uitvoeren rond de Kaäba. Elke omloop begint en eindigt voor de Zwarte Steen. De gast van Rahman houdt de Kaäba aan zijn linkerzijde tijdens de Tawaf.

Sa’y bestaat uit zeven runs tussen Safa en Marwa. De pelgrim begint bij Safa en gaat naar Marwa. Hij/zij voltooit één ronde wanneer hij/zij Marwa bereikt. De tweede ronde is voltooid wanneer de pelgrim terugkeert naar Safa, en zo verder, totdat de zevende ronde eindigt bij Marwa. Het is Soennah voor mannen, eerder dan vrouwen, om snel tussen de twee groene zuilen te lopen, en noch reiniging noch continuïteit is vereist voor de Sa’y. Als de pelgrim Sa’y heeft uitgevoerd met Tawaf Al-Qudoum (aankomst circumambulatie), hoeft hij/zij dit niet te herhalen.

Halq of Taqsir: Haar scheren of inkorten

Na het voltooien van de rituelen is het gebruikelijk voor mannen om hun hoofd kaal te scheren (Halq) en voor vrouwen om hun haar in te korten (Taqsir) als teken van vernieuwing en nederigheid.

De betekenis en impact

Zowel de hadj als de umrah hebben diepgaande betekenissen voor moslims. De pelgrimstochten versterken het gevoel van eenheid onder de islamitische gemeenschap en herinneren aan de spirituele erfenis van de profeet Ibrahim (moge vrede met hem zijn) en zijn gezin. Daarnaast hebben de pelgrimstochten aanzienlijke positieve effecten op het individuele spirituele welzijn, waarbij pelgrims een gevoel van zuivering, vergiffenis en vernieuwing ervaren.

Interesse in een umrah reis? Zie hier voor meer informatie over umrah, umrah plus en umrah maatwerk reizen.

Conclusie

De hadj en umrah zijn niet alleen rituele pelgrimstochten, maar ook diepgaande spirituele ervaringen die een centrale rol spelen in het leven van miljoenen moslims over de hele wereld. Deze pelgrimstochten vormen een bron van eenheid, nederigheid en toewijding aan Allah, en dragen bij aan het versterken van de banden binnen de islamitische gemeenschap. De betekenisvolle rituelen en symboliek achter de hadj en umrah maken deze pelgrimstochten tot een onmisbaar aspect van het islamitische geloof.