Visie 2030 in Saoedi-Arabië

Reisfotograaf Tim was één van de eersten die Saoedi-Arabië bezocht toen het land eind 2019 zijn grenzen opende voor niet-moslims. Hoe werd hij ontvangen? En wat trof hij aan? In dit blog leest u meer over zijn eerste indrukken, overpeinzingen, Visie 2030 en duurzaam toerisme.

Ik heb nog geen tien stappen gezet in het mediterraan ogende kustplaatsje Doeba, of er komt een auto naast me rijden. De bestuurder, een man met een brede lach en veel stemvolume, roept ‘Welcome to Saudi Arabia!’. Iets wat ik sinds ik geland ben dagelijks te horen krijg. Naast hem zie ik twee glinsterende ogen onder een zwarte nikab, een gezichtsbedekkende sluier. Alleen aan het vocht in haar ogen zie ik dat ze lacht en dat ze aangenaam verrast is mij te zien.

Niet veel later scheurt een oude Landcruiser, een terreinwagen, aan me voorbij, met een jongen achter het stuur die zijn veters pas net kan strikken. Hij zigzagt over de weg, samen met zijn vrienden, die uit de geopende portieren hangen. Terwijl hun telefoons me vastleggen word ik vriendelijk toegejuicht. Mijn eerste tien minuten in Doeba zijn tekenend. Hoewel het land pas net geopend is, worden vreemdelingen met open armen ontvangen en staat toerisme hoog op de agenda in Saoedi-Arabië.

Toerisme in Saoedi-Arabië – Grote investeringen en 150 miljoen toeristen

Smalle steegjes leiden me langs de vervallen lemen huizen in het oude hart van Doeba. Ik kijk langs een scheef hangend houten luik een pand in en zie dat de achterkant niet meer overeind staat. De stammen van dadelpalmen, die als basis dienden voor het plafond, liggen nu op de grond, en de muren zijn een voedingsbodem voor klimop. De ruïne is nu al prachtig, en dan moet de renovatie nog beginnen …

Saoedi-Arabië is volledig afhankelijk van de olie-inkomsten. Visie 2030 moet daar verandering in gaan aanbrengen. Het land moet in 2030 zijn klaargestoomd voor grootschalig toerisme. Met een investering van duizend miljard dollar hoopt het land aan het eind van dit decennium op jaarbasis 150 miljoen toeristen te trekken.

In rap tempo worden vervallen oude stadscentra, zoals hier in Doeba, opgeknapt. In de woestijn en aan de Rode Zeekust verrijzen luxe resorts ter grootte van een stad. Gebieden die op cultureel of historisch vlak van waarde zijn, worden hermetisch afgesloten en voorzien van entreegebouwen. En gidsen worden opgeleid om de toekomstige bezoekers in meerdere talen te woord te staan.

Kroonprins Mohammed bin Salman, de initiator van Visie 2030, heeft goed gekeken naar andere populaire vakantielanden en laat er geen gras over groeien. Hij opende reeds de grenzen voor niet-moslims en trok grootschalige muziekfestivals en sportevenementen aan, zoals Soundstorm MDLBeast in Riyad en de Formule 1-race in Djedda. Alles wordt uit de kast getrokken om aan de wereld te tonen dat Saoedi-Arabië klaar is voor toerisme.

Van de eerste naar de vijfde versnelling voor toerisme in Saoedi-Arabië

Het klinkt allemaal mooi en ziet er nog beter uit. Toch vraag ik me af Mohammed bin Salman niet óók de tweede, derde en vierde versnelling had moeten gebruiken. Voor de millennials (Generatie Y) in het land kunnen de veranderingen niet snel genoeg komen. Maar hoe zit het met de oudere Saoedi’s? Hoe ervaren zij die ingrijpende veranderingen?

Nog maar een paar jaar geleden stond Saoedi-Arabië bekend als één van de conservatiefste landen ter wereld. De creatie van een perfecte toeristische bestemming en een nieuw verdienmodel; daar wordt niet per se vooruitgang mee geboekt. Misschien schuilt de winst van Visie 2030 wel in het feit dat er eindelijk een uitwisseling mogelijk is tussen ons, de buitenwereld, en de Saoedi’s.

Ikzelf als gepassioneerde reiziger vind het bijvoorbeeld prachtig dat ik eind 2019 eindelijk de kans kreeg om kennis te maken met een land dat in grote mate authentiek is, te ervaren hoe gastvrij de mensen zijn en te leren over de mooie waardes en thema’s in de islamitische cultuur. Maar het werkt ook andersom. De Saoedi’s worden plotseling blootgesteld aan mensen met andere culturen en meningen, en kunnen op basis daarvan hun eigen denk- en zienswijzen bijstellen – als ze dat willen.

Als Visie 2030 erin slaagt om de kloof tussen verschillende rassen, seksen en religies te dichten, dan is het in mijn ogen een succes. Laten we hopen dat de poorten van de toeristische bezienswaardigheden en resorts voor iedereen geopend zullen blijven.

De 5 belangrijkste gigaprojecten van Saoedi-Arabië

NEOM

NEOM is het vlaggenschip-gigaproject van Saoedi-Arabië. Het is een uitgestrekte nieuwe regio in ontwikkeling in het noordwesten van het land. NEOM zal functioneren als een speciale economische zone en verschillende toekomstgerichte economische sectoren huisvesten. Het wordt bovendien een belangrijke toeristische bestemming. Het gebied dat NEOM beslaat, is bijna zo groot als België en groter dan Koeweit. Het omvat meerdere megaprojecten: The Line, een 170 km lange lineaire stad; Trojena, een bergtoerisme- en skiresort; Oxagon, een geavanceerde industriële havenstad; Sindalah, een luxe-eilandresort; en Magna, een verzameling ultraluxe hotels langs de kustlijn van NEOM. Sindalah was het eerste project dat opende, met een soft opening in oktober 2024. De andere projecten zullen in fases opengaan in de komende jaren.

Red Sea Global

Red Sea Global (RSG) is de ontwikkelaar achter twee grote toerismeprojecten: The Red Sea en Amaala. The Red Sea is opgebouwd rond een koraallagune met meer dan 90 eilanden en een groot binnenlands woestijngebied. Het eerste hotel opende eind 2023, met 50 hotels gepland op 22 eilanden tegen 2030. Amaala is een luxe wellnessresort, 130 km verder naar het noorden. RSG streeft ernaar nieuwe mondiale standaarden te zetten op het gebied van duurzame ontwikkeling en regeneratief toerisme.

Diriyah

Diriyah is een historische oaseplaats aan de rand van Riyad die wordt herontwikkeld tot een cultuur- en lifestylebestemming. De gerestaureerde 18e-eeuwse lemen stad in het hart ervan, At-Turaif, opende officieel voor toeristen in 2022. Rondom deze historische kern worden grote nieuwe wijken en districten ontwikkeld in traditionele bouwstijlen, met het doel het volledige project tegen 2030 te voltooien. Als de voorouderlijke thuisstad van de regerende familie Al Saud symboliseert de herontwikkeling van Diriyah een nieuw tijdperk voor Saoedi-Arabië, vooral nu het land zijn nationale verhaal opnieuw vormgeeft.

Qiddiyah

Qiddiya is een enorme entertainmentstad in aanbouw ten zuidwesten van Riyad. Het moet de sport- en entertainmenthoofdstad van Saoedi-Arabië worden en zal themaparken, sportarena’s, een podiumkunstencentrum en een Formule-1-racecircuit omvatten. Gelegen op ongeveer 40 minuten rijden van Riyad, zal Qiddiya ook hotels en woonwijken bevatten. De eerste themaparken worden naar verwachting in 2025 geopend.

ROSHN

ROSHN is een vastgoedontwikkelaar die werd opgericht om het woningaanbod in Saoedi-Arabië te vergroten. Het ontwikkelt meer dan 400.000 nieuwe woningen om te voorzien in de groeiende bevolking en ter ondersteuning van het nationale doel om het percentage huiseigenaars te verhogen van 47% in 2016 tot 70% in 2030. ROSHN ontwikkelt grote nieuwe woonwijken in belangrijke steden, waaronder Riyad, Djedda, Mekka, Dammam en Al-Hofuf.